1.  Gospodarka Dobra Wspólnego bazuje na wartościach, które są fundamentem naszych relacji: budowaniu zaufania, szacunku, kooperacji, współpracy, solidarności, nie konkurowaniu i dzieleniu się. Człowiek  jest najszczęśliwszy gdy te realacje są udane, i jest wtedy najbardziej zmotywowany- wykazują to wyniki najnkowszych badań naukowych.

2.  Demokracja przedstawicielska zostanie uzupełniona aktywną demokracją bezpośrednią i partycypacyjną. Suweren władny powinien być, aby wpływać na swoich przedstawicieli, samemu tworzyć zasadyfunkcjonowania reguł działań społecznych,  zmieniać konstytucję i kontrolować usługi publiczne takie jak kolej, pocztę czy banki. W prawdziwej demokracji interesy suwerena i jego przedstawicieli są takie same – warunkiem tego są rozległe prawa suwerena to współtworzenia i kontroli.

3. Sukces gospodarczy nie będzie już mierzony (monetarnymi) wskaźnikami wartości wymiennej, lecz (niemonetarnymi) wskaźnikami wartości użytkowej. W skali makro (gospodarka narodowa) PKB nie będzie wskaźnikiem sukcesu, zostanie nim produkt dobra wspólnego. W skali mikro (przedsiębiorstwa) bilans finansowy będzie zastąpiony bilansem GDW. Stanie się on głównym bilansem wszystkich przedsiębiorstw. Im firmy będą bardziej prospołeczne, -ekologiczne i -demokratyczne i im solidarniej będą działać i się organizować, tym lepsze będą wyniki ich bilansu GDW. Im lepsze wyniki bilansu GDW przedsiębiorstw w gospodarce narodowej, tym większy będzie produkt GDW.

4. Firmy o dobrych wynikach bilansu otrzymają przywileje prawne: niższe podatki i opłaty celne, korzystniejsze kredyty, pierwszeństwo w zamówieniach publicznych, programach badawczych itd. Dzięki temu ułatwiane będzie wejście na rynek odpowiedzialnych podmiotów, a etyczne, ekologiczne i regionalne produkty oraz usługi staną się tańsze niż nieetyczne, nieekologiczne i globalne.

5. Bilans finansowy stanie się bilansem pośrednim. Zysk finansowy nie będzie już celem, a środkiem, i będzie służyć do osiągnięcia nowej misji przedsiębiorstwa (wkład w dobro ogółu). Nadwyżki bilansowe mogą zostać wykorzystane na: inwestycje (tworzące społeczną i ekologiczną wartość dodatkową), spłatę kredytów, ograniczone rezerwy finansowe, ograniczone wypłaty dodatkowe dla pracowników oraz bezprocentowe kredyty dla partnerów. Nie będzie wolno ich wykorzystać na: inwestycje na rynkach finansowych (w ogóle ich nie będzie), wrogie wykupienia innych firm, wypłaty dodatkowe dla osób, niepracujących w przedsiębiorstwie, oraz finansowanie partii. Zniknie podatek od zysków.

6. Ponieważ zysk będzie jedynie środkiem, ale już nie celem, przedsiębiorstwa mogą dążyć do osiągnięcia optymalnej wielkości. Nie muszą już obawiać się tego, że zostaną przejęte, i nie rozwijają się tylko po to, by być większe, silniejsze czy bardziej dochodowe od innych. Wszystkie firmy będą wolne od ogólnego przymusu wzrostu i wzajemnego wykluczania się z rynku!

7. Dzięki temu, że przedsiębiorstwa będą mogły bez obaw osiągnąć optymalną wielkość, na rynku będzie istnieć wiele małych firm we wszystkich branżach. Ponieważ nie zechcą się już rozrastać, łatwiej będzie im współpracować z innymi podmiotami na rynku i być wobec nich solidarnymi. Mogą wspomóc ich swoją wiedzą, know-how, zleceniami, siłą roboczą lub nieoprocentowanymi pożyczkami. Będą za to nagradzane dobrym wynikiem bilansu GDW – i to nie kosztem innych firm, a dla ich korzyści. Firmy coraz częściej będą tworzyć solidarne grupy, które zajmą się określonymi problemami. W gospodarce wszyscy zaczną wygrywać.

8. Granice w dysproporcjach w zarobkach i posiadanym majątku będą ustanawiane w demokratycznej dyskusji: dochód maksymalny będzie wynosić na przykład dziesięciokrotność ustawowej płacy minimalnej; majątek prywatny może mieć przykładowo wartość dziesięciu milionów euro; można odziedziczyć lub podarować majątek o wartości na przykład 500 000 euro na osobę, a w przypadku firm rodzinnych – dziesięciu milionów euro na dziecko. Spadek, przekraczający tę kwotę, będzie przekazywany na fundusz pokoleń jako „demokratyczny posag“ dla wszystkich potomków z następnego pokolenia: taki sam „kapitał początkowy“ oznacza większą równość szans. Dokładne granice muszą zostać ustalone w sposób demokratyczny przez konwent gospodarczy.

9. W przypadku dużych przedsiębiorstw od poziomu konkretnej liczby zatrudnionych (np. 250) prawa głosu i własność stopniowo i częściowo będą przechodzić na pracowników i społeczeństwo. Opinia publiczna mogłaby być reprezentowana przez bezpośrednio wybrane „regionalne parlamenty gospodarcze“. Rząd nie powinien mieć żadnego dostępu/prawa głosu w przedsiębiorstwach publicznych.

10. Zasada ta będzie obowiązywać również dla „wspólnot demokratycznych“, trzeciej kategorii własności obok większości (mniejszych) prywatnych firm i koncernów o własności mieszanej. „Wspólnoty demokratyczne“ (także: commons) to zakłady GDW w dziedzinie edukacji, zdrowia, życia społecznego, mobilności, energii i komunikacji: są to „usługi publiczne“.

11. Ważną „wspólnotą demokratyczną“ będzie Bank Demokratyczny. Tak jak wszystkie firmy będzie służył on wspólnemu dobru i jak wszystkie „wspólnoty demokratyczne“ będzie kontrolowany przez demokratycznego suwerena a nie przez rząd. Najważniejszymi osiągnięciami staną się gwarantowane oszczędności, bezpłatne konta ROR, korzystne kredyty i ekospołeczne kredyty ryzyka. Państwo będzie finansowane głównie z nieoprocentowanych kredytów banku centralnego. Bank centralny będzie mieć monopol na kreację pieniądza i będzie regulować nadmierny ruch kapitałowy tak, by zapobiegać uchylaniu się od płacenia podatków. Nie będzie rynków kapitałowych w dzisiejszej formie.

12. Zgodnie z propozycją Johna Maynarda Keynesa na potrzeby międzynarodowej wymiany gospodarczej powstanie globalna współpraca walutowa z globalną jednostką rozliczeniową („globo“, „terra“). Na poziomie lokalnym walutę narodową mogą uzupełniać waluty regionalne. Aby zabezpieczyć się przed nieuczciwym handlem, UE założy Strefę Uczciwego Handlu („Strefę GDW“), w której będą obowiązywać takie same standardy lub wprowadzi zasadę, że wysokość cła będzie zależeć od bilansu GDW producentów. Celem długoterminowym będzie strefa GDW, utworzona na podstawie umowy z ONZ.

13. Natura stanie się wartością samą w sobie, nie może być więc własnością prywatną. Kto będzie potrzebował konkretnego terenu w celach mieszkaniowych, produkcyjnych, rolniczych lub leśniczych, może korzystać z ograniczonego terenu za darmo lub za opłatą za użytkowanie. Użyczenie nastąpi po spełnieniu wymogów ochrony środowiska. Teren będzie dobierany do konkretnego sposobu użytkowania. W ten sposób zakończy się zajmowanie przestrzeni, posiadanie wielkich powierzchni i spekulacje nieruchomościami. Zniknie podatek od zysków.

14. Celem nie będzie już wzrost gospodarczy, a redukcja śladu ekologicznego ludzi, przedsiębiorstw i państw na globalnym i zrównoważonym poziomie. Imperatyw kategoryczny zostanie rozszerzony o wymiar ekologiczny. Wolność wyboru stylu życia kończy się tam, gdzie ogranicza wolność innych ludzi do wyboru takiego samego stylu życia lub po prostu do prowadzenia godnej egzystencji. Osoby prywatne i przedsiębiorstwa będą zachęcane do przeprowadzania pomiarów swojego śladu ekologicznego i zredukowania go do odpowiedniego i zrównoważonego poziomu.

15. Czas pracy będzie stopniowo redukowany i będzie wynosił od trzydziestu do 33 godzin tygodniowo, tak jak życzą sobie tego ludzie. Dzięki temu pracownicy znajdą czas na inne bardzo ważne obszary pracy: pracę w związkach i opiekę (dzieci, osoby chore, seniorzy), własną pracę (rozwój osobowości, sztuka, ogród, wypoczynek) oraz pracę polityczną dla wspólnoty. Na skutek wyważonego podziału pracy styl życia stanie się mniej konsumencki, a bardziej wydolny i zrównoważony pod względem ekologicznym.

16. Co dziesiąty rok pracy będzie rokiem wolnym, finansowanym z bezwarunkowego dochodu podstawowego. W tym roku ludzie mogą robić, co chcą. W ten sposób rynek pracy zostanie odciążony o 10% – czyli o aktualny stan bezrobocia w UE.

17. Należy odwrócić ramy motywacyjne w gospodarce, tak aby zamiast na dążeniu do korzyści i rywalizacji ludzie skupili się na dążeniu do dobra ogółu i współpracy. Przedsiębiorstwa będą nagradzane za wzajemną pomoc i współpracę. Kontra(ku)rencja będzie wprawdzie możliwa, ale ludzie zrozumieją, że przynosi szkody.

18. Wszystkie dwadzieścia założeń Gospodarki Dobra Wspólnego powinny zostać dopracowane podczas szeroko zakrojonego procesu w trakcie żywej dyskusji, a następnie przekute na prawo przez bezpośrednio wybrany konwent gospodarczy. Nad efektem tych prac zagłosuje później demokratyczny suweren. To, co zostanie przyjęte, trafi do konstytucji i w każdej chwili może zostać zmienione jedynie przez samego suwerena.

19. W celu pogłębienia demokracji można powołać kolejne konwenty: edukacji, mediów, usług publicznych, demokratyczny…

20. Aby dzieci od samego początku poznawały i wprowadzały w życie wartości GDW, edukacja również musi zostać zorientowana na wspólne dobro. Wymaga to innej formy szkolnictwa i innych treści, na przykład nauki o uczuciach, wartościach, komunikacji, demokracji, doświadczaniu przyrody czy świadomości własnego ciała.

21. Ponieważ w Gospodarce Dobra Wspólnego sukces przedsiębiorstwa będzie miał zupełnie inne znaczenie niż dzisiaj, pożądane będą również inne cechy przywódcze. Nie będzie się już wyszukiwać bezwzględnych, egoistycznych menadżerów, zorientowanych na jak najlepsze wyniki, odzwierciedlone w liczbach, lecz ludzi, działających w sposób odpowiedzialny społecznie i kompetentny, współczujących, empatycznych, którzy we współdecydowaniu upatrują szansę i sukces oraz potrafią myśleć w sposób zrównoważony i perspektywiczny. Staną się oni nowymi standardami.

Christian Felber

Christian Felber - urodzony w1972 roku w Salzburgu, Austria – socjolog, pisarz, profesor na Uniwersytecie Ekonomicznym w Wiedniu, członek i współzałożyciel globalnego ruchu sprawiedliwości Attac (Austria), twórca koncepcji „demokratycznej bankowości” oraz „Gospodarki Dobra Wspólnego” - ogólnoświatowego projektu społeczno-gospodarczego opartego na zrównoważonym rozwoju, solidarności, współpracy i sprawiedliwym podziale dóbr na wszystkich obszarach życia.

źródła: http://www.bialywiatr.com/index.php?id_product=32&controller=product